“Je luistert niet naar me!” Het is een zinnetje dat ik vaak hoor tijdens mediations. Het klinkt simpel, maar deze uitspraak raakt de kern van veel arbeidsconflicten. Wanneer collega’s of leidinggevenden elkaar niet echt horen, ontstaan misverstanden, frustraties en verkeerde verwachtingen.

Op de scheurkalender van Omdenken van 4 januari j.l. staat dan ook heel treffend "heel wat gesprekken zij slechts twee monologen die proberen een dialoog te voeren". 

Luisteren is meer dan horen
In mijn praktijk als arbeidsmediator zie ik regelmatig dat luisteren niet vanzelfsprekend is. Mensen zijn vaak zo gefocust op hun eigen verhaal of standpunt, dat ze nauwelijks ruimte geven aan de ander. Dit kan onbewust zijn: terwijl de ander spreekt, ben je al bezig met wat je wilt antwoorden of hoe je jouw punt sterker kunt maken. Het resultaat? Je hoort misschien wat de ander zegt, maar je luistert niet écht.

De gevolgen van gebrek aan luisteren 
Gebrek aan luisteren leidt tot aannames. Een medewerker denkt dat zijn leidinggevende geen vertrouwen in hem heeft, omdat er weinig terugkoppeling komt. De leidinggevende voelt zich juist overvraagd, omdat de medewerker niet lijkt te begrijpen hoe druk het is. Beiden hebben een beeld in hun hoofd dat niet overeenkomt met de realiteit – en dit wakkert het conflict verder aan.

Goede gesprekken voeren
Wat kunnen we doen om van monologen naar een echte dialoog te komen?

Neem de tijd: Geef elkaar ruimte om uit te spreken. Laat stiltes vallen; dit nodigt uit tot verdieping.

Luister zonder oordeel: Probeer niet meteen te reageren, maar stel vragen om echt te begrijpen wat de ander bedoelt.

Vat samen: Herhaal in je eigen woorden wat je hebt gehoord. Zo voorkom je misverstanden en laat je zien dat je aandachtig luistert.

Vraag door: Als iets onduidelijk is, vraag naar voorbeelden of verduidelijking.
Een mediator als bruggenbouwer

Tijdens mediations help ik partijen vaak om goed naar elkaar te luisteren. Dit klinkt eenvoudig, maar het vraagt om bewustzijn en oefening. Het moment dat partijen elkaar écht horen, is vaak een keerpunt. Begrip ontstaat en daarmee de mogelijkheid om samen naar oplossingen te zoeken.

De scheurkalender had gelijk: veel gesprekken zijn slechts twee monologen die proberen een dialoog te voeren. Maar als we bewust leren luisteren, kunnen we die monologen omzetten in gesprekken die verbinden. Het vraagt tijd en moeite, maar de resultaten – een betere samenwerking en wederzijds respect – zijn het meer dan waard.